Φυσικοθεραπεία: Πότε συστήνεται στα παιδιά – Τι προσφέρει

Οι Φυσικοθεραπευτές και Διευθυντές του Τμήματος Φυσικοθεραπείας του ΜΗΤΕΡΑ, Σταύρος Τόιλος και Κωνσταντίνος Ψαρογιώργος μας εξηγούν τις βασικές διαφορές μεταξύ της παιδιατρικής φυσικοθεραπείας και αυτής των ενηλίκων και διευκρινίζουν σε ποιες περιπτώσεις οι γονείς πρέπει να απευθύνονται στους ειδικούς για τα παιδιά τους.

Η Παιδιατρική φυσικοθεραπεία είναι ένας εξειδικευμένος κλάδος, με εμφανή διαφοροποίηση από τη φυσικοθεραπεία των ενηλίκων. Τόσο η προσέγγιση, όσο και η θεραπευτική αντιμετώπιση προσαρμόζονται ανάλογα, καθώς κάθε παιδί είναι μοναδικό και έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης.

Αντικείμενο της παιδιατρικής φυσικοθεραπείας είναι η εξομάλυνση των κινητικών και αισθητηριακών ελλειμμάτων λόγω προωρότητας και η αντιμετώπιση κινητικών και άλλων νευροαναπτυξιακών διαταραχών που εμφανίζονται στα παιδιά. Συνεπώς, βοηθά το παιδί να φτάσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του, εκμεταλλευόμενη τη νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου.

Ο παιδιατρικός Φυσικοθεραπευτής βοηθά παιδιά με:

• Νεύρο-μυϊκά προβλήματα – Σύνδρομα (πχ. Εγκεφαλική Παράλυση, γενετικά σύνδρομα, μυοπάθειες, πολυνευροπάθειες)
• Αναπτυξιακά προβλήματα (καθυστέρηση κινητικών ορόσημων, διαταραχές στάσης, συντονισμού, ισορροπίας)
• Μυοσκελετικά προβλήματα (πλαγιοκεφαλία, ραιβόκρανο, μαιευτική Παράλυση, ραιβοιπποποδία, σκολίωση, κύφωση, λόρδωση, κατάγματα)
• Καρδιοαναπνευστικά προβλήματα (άσθμα, Βρογχιολίτιδα, Κυστική ίνωση, Ατελεκτασία)
• Άλλες Παθήσεις (ρευματοπάθειες, εγκαύματα, ρικνώσεις)

Επίσης, ο παιδιατρικός Φυσικοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει παιδιά που, ενώ δεν έχουν γνωστά νευρολογικά, νοητικά ή μυοσκελετικά προβλήματα, χρήζουν φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης, όπως στις παρακάτω περιπτώσεις:

• Συχνές πτώσεις
• Σκοντάφτουσα βάδιση
• Υπερκινητικότητα
• Ανασφάλεια- φόβος του ύψους (πχ. Τσουλήθρα)
• Λανθασμένη ευθυγράμμιση του σώματος
• Πτωχή ισορροπία
• Ελλείμματα επιδέξιων – σύνθετων κινήσεων, διαφοροποίηση από συνομηλίκους στις φυσικές δραστηριότητες (τραμπολίνο, ποδήλατο)
• Ρομποτική κίνηση

Ο παιδιατρικός Φυσικοθεραπευτής αξιολογεί το κάθε παιδί και σχεδιάζει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης, με βάση τις ανάγκες του και της οικογένειάς του. Η κίνηση χρειάζεται οργάνωση – σχεδιασμό- συστηματική μέθοδο και ο παιδιατρικός Φυσικοθεραπευτής χρησιμοποιεί τα σωστά εργαλεία για να το επιτύχει.

Αναπνευστική φυσικοθεραπεία στα παιδιά

Η αναπνευστική φυσικοθεραπεία στοχεύει στην κάθαρση των αεραγωγών και στην απομάκρυνση των έντονων εκκρίσεων. Κατά συνέπεια, βελτιώνει τον αερισμό και τη μηχανική των πνευμόνων και μειώνει την επίδραση της μόλυνσης των αεραγωγών.

Παιδιατρικές αναπνευστικές διαταραχές

• Βρογχικό άσθμα
• Κυστική ίνωση (ΚΙ)
• Βρογχεκτασία
• Πνευμονία
• Βρογχιολίτιδα
• Κοκκίτης
• Ατελεκτασία
• Εισρόφηση ξένου σώματος (πραγματοποιείται μετά την αφαίρεση του ξένου σώματος)

Ο παιδιατρικός φυσικοθεραπευτής ξεκινά δίνοντας τις σωστές θέσεις κατάκλισης στο παιδί. Με τον τρόπο αυτό, στοχεύει στην ενίσχυση της κάθαρσης από της βλεννώδους έκκρισης, ενώ παράλληλα βελτιστοποιεί την αντιστοίχιση αερισμού / διάχυσης και μειώνει έτσι την εργασία της αναπνοής. Έπειτα, μέσω ειδικών χειρισμών, όπως η πίεση, οι δονήσεις και πλήξεις ενισχύεται η απομάκρυνση των εκκρίσεων. Ειδικά στα νεογνά και τα βρέφη που δεν έχουν την ικανότητα να εφαρμόσουν εκούσιες αναπνευστικές ασκήσεις, οι κινήσεις που προσφέρονται από τα χέρια του φυσικοθεραπευτή για την κίνηση του αέρα μέσω των πνευμόνων, είναι απαραίτητη.

Ένας ακόμη στόχος του φυσικοθεραπευτή είναι η βελτίωση του αερισμού και η καλύτερη έκπτυξη του θώρακα. Αυτό επιτυγχάνεται με ασκήσεις αύξησης των θωρακικών διαμέτρων, με ενεργό κύκλο αναπνοών (θωρακική και διαφραγματική αναπνοή), με ενεργητικές ασκήσεις και χρήση των άνω άκρων.

Ο παιδιατρικός φυσικοθεραπευτής μπορεί να χρησιμοποιήσει μέσα, όπως ο εξασκητής αναπνοής triflow. Ακόμα και παιχνίδια όπως, μπαλόνια, φύσημα κεριού, χαρτί, καλαμάκια για μπουρμπουλήθρες για να κάνουν την παιδιατρική φυσικοθεραπεία διασκεδαστική.

Συχνές ερωτήσεις των γονέων για τα βρέφη τους και απαντήσεις από τον Φυσικοθεραπευτή

• Το μωρό μου γεννήθηκε πρόωρα 2 μήνες, είναι 6 μηνών και δεν κάθεται, έχει πρόβλημα;

Τα πρόωρα βρέφη έχουν 2 ηλικίες. Τη διορθωμένη και τη χρονολογική. Κινητικά τα υπολογίζουμε με τη διορθωμένη ηλικία μέχρι 2 ετών, για να μην τα αδικήσουμε.

• Μπορώ να κάνω κάτι να το βοηθήσω;

Θα μπορούσατε να κάνετε κάποιες φυσικοθεραπείες για να βελτιώσουμε την ποιότητα της κίνησης και να την ενθαρρύνουμε.

• Μα βάζουν από τόσο μικρές ηλικίες μηχανήματα σε παιδιά;

Ο παιδιατρικός φυσικοθεραπευτής δε χρησιμοποιεί μηχανήματα στα βρέφη. Εκπαιδευόμαστε σε τεχνικές και χρησιμοποιούμε τα χέρια μας για να προάγουμε και να βελτιστοποιήσουμε την κίνηση.

• Πώς μπορούν οι φυσικοθεραπείες να βοηθήσουν το βρέφος που γεννήθηκε πρόωρα;

Η προωρότητα σημαίνει ανωριμότητα. Η φυσικοθεραπεία ομαλοποιεί τον μυϊκό τόνο και βοηθά στη ρύθμιση και αποδοχή πολλών αισθητηριακών ερεθισμάτων, καθώς τα πρόωρα δεν μπορούν να διαχειριστούν πολλά ερεθίσματα ταυτόχρονα.

• Το μωρό μου γεννήθηκε με ελαφρώς συμπιεσμένο κεφάλι. Πώς θα αποκατασταθεί η μορφή του;

Μέσω θέσεων που δίνουμε για να αποφορτίσουμε το κεφάλι και ενθάρρυνση χρήσης της αντίθετης πλευράς.

* Γράφουν οι Σταύρος Τόιλος και Κωνσταντίνος Ψαρογιώργος, Φυσικοθεραπευτές και Διευθυντές του Τμήματος Φυσικοθεραπείας του ΜΗΤΕΡΑ